Morfina w leczeniu bólu u pacjentów z zaawanasowaną chorobą nowotworową

Morfina należy do grupy alkaloidów. Jest ona substancją psychoaktywną. Z czasem odnotowuje się wzrost tolerancji na przyjmowane dawki, więc aby efekty były takie same jak na początku przyjmowania, dawki należy zwiększać.

Reklama

Czas trwania efektów jest dość krótki dlatego, aby utrzymać działanie przeciwbólowe należy często podawać kolejne dawki co może prowadzić do uzależnienia.
Morfina jako najsilniejszy lek znieczulający stosowana jest u pacjentów z zawansowaną chorobą nowotworową.

Objawy niepożądane działania morfiny

Jak w każdym przypadku zażywania leków mogą wystąpić objawy uboczne.

Objawy uboczne występujące u chorych, którzy są leczeni opioidami można podzielić na:

wczesne, czyli takie, które występują w pierwszych dniach kuracji i ustępują w stosunkowo krótkim czasie. Są to między innymi nudności, wymioty oraz senność,
stałe, czyli utrzymujące się przez cały okres leczenia i nasilające się wraz ze wzrostem dawki. Są to zaparcia i suchość w jamie ustnej.

Tolerancja na te objawy rozwija się do 10 dni. Najczęstszym zgłaszanym objawem jest suchość w jamie ustnej. Dotyczy to ok. 80% pacjentów. Aby zmniejszyć uczucie suchości należy często zwilżać jamę ustną, pić odpowiednią ilość płynów, ssać kostki ananasa, landrynki, żuć gumy do żucia oraz stosować tzw. sztuczną ślinę na bazie metylocelulozy.

fot. pantherstock

Senność, która pojawia się w początkowych dniach leczenia morfiną ustępuje po kilku dniach. Utrzymywanie się i pogłębianie senności wskazuje na kumulację leku i metabolitów spowodowanych upośledzonymi czynnościami nerek lub odwodnienia.
Świąd skóry jest rzadkim objawem. Stosowanie leków przeciwhistaminowych pomaga w zwalczaniu tego objawu. Odczyny alergiczne spowodowane są nasilonym uwalnianiem histaminy z komórek tucznych.

Przy regularnym stosowaniu morfiny zaczynając od niskiej dawki ze stopniowym jej zwiększeniem nie ma zagrożenia wystąpienia depresji oddechowej, gdyż w tym samym czasie rozwija się tolerancja na działanie tego leku. Jeżeli chory otrzyma większą dawkę niż wymaga terapia to w szybkim tempie można zaobserwować narastającą senność, która prowadzi do śpiączki. Źrenice stają się szpilkowate, oddech płytki i nieregularny ze zmniejszeniem liczby oddechów na minutę. Jeżeli zdiagnozowano objawy depresji oddechowej należy jak najszybciej podać nalokson.