Odczyn popromienny w radioterapii

Prawidłowe tkanki, takie jak skóra, błony śluzowe, tkanka podskórna, mięśnie czy kości, również reagują na radioterapię wczesnym lub późnym odczynem popromiennym. Wczesny odczyn popromienny widoczny jest w tkankach, w których redystrybucja jest szybka. Uszkodzenia w tkankach takich jak np. błony śluzowe powstają bardzo szybko, gdyż redukcja i zniszczenie komórek macierzystych tych tkanek nie pozwala na szybką kompensację powstałych uszkodzeń.

Mechanizm destrukcyjny jest związany głownie z oddziaływaniem na DNA komórki, co powoduje jej zniszczenie. Charakterystyczne, w badaniu mikroskopowym, są przekrwienia, zastój w obrębie naczyń czy złuszczanie się. Reakcje takie jak np. rumień wynikają z aktywacji systemów kompensacyjnych związanych głownie z pojawieniem się cytokin pozapalnych. Późny odczyn popromienny dotyka tkanek o powolnej redystrybucji, czyli takich jak np. mięśnie.

Objawy są skutkiem uszkodzenia naczyń w danej tkance. W praktyce klinicznej mówi się o takich zmianach jak zwłóknienia, teleangiektazje czy nawet martwice. Napromieniowany obszar staje się bardziej narażony na nawracające infekcje a powstające zwłóknienia mogą zakłócać obraz samego guza, powodując zatarcie jego granic. To, jak silny jest odczyn, zależne jest od stopnia agresywności napromieniowania oraz od łączenia radioterapii z inna terapią, np. chemioterapią. [1]