Rak szyjki macicy – lepiej zapobiegać niż leczyć
Rak szyjki macicy to częsty nowotwór złośliwy dotyczący narządu rodnego. W skali świata jest drugim pod względem częstości występowania nowotworem u kobiet (zaraz po raku piersi). W Polsce umieralność jest wysoka w porównaniu z innymi europejskimi krajami, co ma związek z brakiem systematycznych badań profilaktycznych i zbyt późną diagnozą.
Wczesny rak szyjki macicy nie daje żadnych objawów, dlatego wykonywane regularnie, przynajmniej co 3 lata, badanie cytologiczne jest niezmiernie ważne. Pozwala ono rozpoznać nawet 80% wczesnych postaci raka. Badanie jest bezbolesne i polega na zebraniu specjalną szczoteczką powierzchownych komórek szyjki macicy. Gdy nowotwór jest bardziej zaawansowany, pojawiają się objawy w postaci krwawienia, krwistego plamienia, upławów (często cuchnących) oraz bólu podbrzusza. Do najpóźniejszych objawów rozwijającego się nowotworu należą ucisk na pęcherz i odbytnicę oraz przerzuty do narządów odległych.
Rak szyjki macicy jest jednym z tych nowotworów, których można uniknąć, wykonując określone badania diagnostyczne. Największym osiągnięciem w zapobieganiu rozwoju tego nowotworu jest wprowadzenie szczepionki przeciwko wirusowi HPV, co do którego udowodniono bezpośrednią korelację w rozwoju choroby (nie ma raka szyjki macicy bez przewlekłej infekcji wirusem HPV). Szczepionka ta jest łatwo dostępna i całkowicie bezpieczna. Największą skuteczność wykazuje u kobiet, które nie podjęły jeszcze współżycia. Szacuje się, że zmniejsza ryzyko infekcji o 75%. Wśród innych czynników ryzyka nowotworu złośliwego szyjki macicy wymienia się wczesne rozpoczęcie współżycia, dużą liczbę partnerów seksualnych, dużą (>5) liczbę porodów, palenie papierosów, niski status socjoekonomiczny.
By postawić odpowiednią diagnozę, należy pobrać wycinek tkanki podejrzanej oraz wykonać bezpośrednie badanie we wzierniku. Wskazane jest wykonanie także RTG klatki piersiowej oraz tomografii jamy brzusznej w celu wykluczenia obecności ewentualnych przerzutów.
Metoda leczenia zawsze zależy od stopnia zaawansowania nowotworu. Niezmiernie ważne jest, że u kobiet odwiedzających regularnie ginekologa oraz poddających się badaniom profilaktycznym bardzo rzadko dochodzi do zaawansowanego rozwoju raka. Wykonywana w odpowiednich odstępach czasowych cytologia pozwala rozpoznać zmiany w stadium przedrakowym.
