Rak krtani – koszt palenia papierosów

Do głównych czynników ryzyka nowotworu złośliwego krtani należy palenie papierosów, a zwłaszcza połączone z nadużywaniem alkoholu. U osób, które palą przez 40 lat i więcej, ryzyko tej choroby jest niemal 40-krotnie wyższe niż u osób niepalących. Bardzo ważne jest, by pamiętać, że również palenie bierne wykazuje działanie rakotwórcze. Zdecydowanie częściej chorują mężczyźni i osoby po 65. roku życia. Także ekspozycja na niektóre związki chemiczne, np. azbest, pył węglowy, nikiel, stanowi niemały czynnik ryzyka. Udowodniono również zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w rozwoju tego typu nowotworu.

Nowotwór złośliwy krtani w swoim początkowym stadium zaawansowania może nie dawać żadnych objawów. Najczęściej jednak pierwszym dostrzegalnym objawem jest nagle pojawiająca się chrypka. Jest to sygnał alarmowy, który zdecydowanie powinien zaniepokoić palaczy i skłonić do wizyty u specjalisty, zwłaszcza wtedy, gdy trwa powyżej 3 tygodni. U chorych początkowo pojawić się może także zmiana barwy głosu czy świst krtaniowy, a w późniejszych etapach zaawansowania – uczucie przeszkody podczas połykania, uporczywy ból gardła lub ucha, trudności w oddychaniu, wyczuwalne zgrubienie na szyi oraz powiększenie regionalnych węzłów chłonnych (zwłaszcza szyjnych i nadobojczykowych).

Powyższe objawy pojawiają się, gdy nowotwór zajął już towarzyszące tkanki, będzie zatem wymagał agresywnego leczenia. Dlatego też niezmiernie ważne jest, by w razie wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów natychmiast zgłosić się do lekarza.

Aby postawić rozpoznanie, niezbędne jest pobranie wycinka zmienionej tkanki oraz jej dokładna ocena pod mikroskopem (badanie histopatologiczne). Równie ważne jest także wykonanie badań obrazowych: tomografii komputerowej, USG i RTG klatki piersiowej w celu oceny zaawansowania nowotworu oraz zobrazowania ewentualnych przerzutów. W zależności od wyników wszystkich powyższych badań dobiera się odpowiednią metodę leczenia.  

Podstawową metodą stosowaną w leczeniu nowotworu krtani są chirurgia, radioterapia oraz chemioterapia. Skojarzenie chirurgii i radioterapii stosuje się już na wczesnych etapach zaawansowania choroby, a połączenie ich z chemioterapią w stadium bardziej zaawansowanym. Skrajną metodą chirurgicznego leczenia jest całkowite usunięcie krtani, co wiąże się z utratą umiejętności mowy oraz oddychania przez usta. Wytwarza się wtedy otwór (tracheostomię), a pacjent rozpoczyna naukę mowy tzw. „przełykowej” lub porozumiewa się przy pomocy specjalnych urządzeń elektronicznych modulujących strumień powietrza przepływający przez tracheostomię.

Rokowanie w przypadku raka krtani jest stosunkowo dobre. We wczesnym stopniu zaawansowania miejscowego, bez przerzutów do węzłów chłonnych, odsetki wieloletnich wyleczeń wynoszą nawet 80-95%.

Podstawą prewencji w tym typie nowotworu jest zaprzestanie palenia tytoniu oraz nadużywania alkoholu. Niezmiernie ważne jest także unikanie dymu papierosowego jako tzw. „palacz bierny” oraz ograniczenie ekspozycji na groźne dla zdrowia substancje chemiczne.