Czerniak skóry - przyczyny, objawy, diagnoza, leczenie
Czerniak to nowotwór złośliwy z komórek barwnikowych, którego najczęstszą lokalizacją jest skóra, rzadziej błona śluzowa, gałka oczna i inne. U kobiet czerniak najczęściej umiejscowiony jest na kończynach, u mężczyzn najczęstszym na tułowiu. Może powstawać na podłożu już istniejących znamion barwnikowych lub na skórze niezmienionej. Zapadalność na czerniaka w ostatnich latach wzrasta z uwagi na coraz bardziej rozpowszechnione czynniki ryzyka (np. opalanie w solariach)
Objawy i przebieg czerniaka skóry
Czynniki ryzyka wystąpienia czerniaka skóry są zarówno wrodzone (genetyczne) jak i nabyte (środowiskowe).
Do istotnych czynników ryzyka należą:
- intensywne ekspozycje słoneczne (opalanie),
- promieniowanie UVA – solaria.
Do innych należą:
- oparzenia słoneczne - szczególnie w dzieciństwie,
- zespół znamion dysplastycznych,
- niektóre znamiona skórne,
- zachorowania na czerniaka w rodzinie.
Bardziej narażone są osoby o jasnej karnacji, jasnych włosach, oczach.
Objawy
Występują różne postaci czerniaka. M.in. najczęstszy - czerniak szerzący się powierzchownie, głównie na podłożu znamion barwnikowych.Najcięższą postacią jest czerniak guzkowy. Czerniak może też wystąpić na podłożu plamy soczewicowatej (głównie u osób w podeszłym wieku, na twarzy). Istnieje tez postać akralna – dotyczy dystalnych odcinków rąk i stóp. Rzadką postacią jest czerniak bezbarwnikowy.
Kiedy udać się do lekarza i leczyć czerniaka skóry
Każde znamię wymaga bacznej obserwacji i diagnostyki dermatologicznej. Niepokój budzą jakiekolwiek zmiany w obrębie znamion już istniejących, np. zgrubienie, swędzenie, krwawienie, zmiana kształtu, zabarwienia itd. Szczególny niepokój onkologiczny budzą znamiona asymetryczne, o nierównych brzegach, o zmianie zabarwienia (także ZNIKNIĘCIA), o rozmiarze powyżej 6mm. Zmiany skórne podejrzane w kierunku czerniaka należy wyciąć w całości do badania histopatologicznego.
Profilaktyka
Przede wszystkim należy unikać intensywnego opalania słonecznego szczególnie w godzinach południowych, stosować kremy z filtrami UVA, UVB, unikać opalania w solariach, okresowo u dermatologa kontrolować istniejące zmiany skórne a także zgłaszać się z każdą nowo powstałą.
Piśmiennictwo
Bibliografia:
Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy, R. Kordek 2013
Kategorie ICD:
- Czerniak złośliwy skóry
- Nowotwory
- Nowotwory złośliwe o określonym umiejscowieniu uznane lub podejrzane jako pierwotne, za wyjątkiem nowotworów tkanki limfatycznej, krwiotwórczej i tkanek pokrewnych:
Materiały zawarte w dziale Specjalista Radzi mają charakter informacyjny i należy je traktować jako dodatkową pomoc przy udzieleniu niezbędnej pomocy choremu oraz jako ewentualny wstęp do leczenia przez specjalistę. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za efekty zastosowania w praktyce informacji umieszczonych w dziale Specjalista Radzi.
