Rozpoznanie raka

4 października obchodzony jest Światowy Dzień Onkologii. Tego dnia warto przypomnieć, jak ważna jest profilaktyka nowotworów, dzięki której możemy szybko rozpocząć leczenie, a wtedy szansa zwycięstwa z rakiem jest dużo większa.

Rak piersi jest drugą najczęstszą przyczyną zgonów wśród Polek. 7% nowotworów nie można zidentyfikować z pomocą USG czy mammografii. Jak pokazują statystyki, aż 70% Polek nie wykonuje regularnie badań profilaktycznych w kierunku raka piersi. A w leczeniu raka liczy się czas. Im szybciej guz zostanie wykryty, tym większe szanse na wyleczenie. Zwlekając z badaniami, obniżają się szanse na wygranie z chorobą, która coraz częściej atakuje kobiety nawet przed 40. rokiem życia.

O tym, że psy, ze względu na swój doskonały węch, wykorzystywane są do poszukiwania narkotyków czy materiałów wybuchowych, raczej powszechnie wiadomo. Mniej się mówi natomiast o tym, że zwierzęta te są zdolne również i do wyczuwania różnych ludzkich chorób. Coraz więcej pojawia się publikacji dotyczących możliwości rozpoznawania przez psy rozmaitych ludzkich nowotworów – tego rodzaju „badanie” byłoby niezwykle wręcz korzystne chociażby ze względu na to, że wykrywanie nowotworów przez psy byłoby przecież zasadniczo bezinwazyjne.

Rak jajnika jest jednym z najczęstszych nowotworów, na które cierpią kobiety w Polsce. Rak surowiczy niskozróżnicowany stanowi blisko 70% wszystkich przypadków, które odnotowywane są w Polsce. Do walki z nowotworem jajnika stanęli również naukowcy z Centrum Onkologii z Gliwic.

Rak piersi to najczęstszy nowotwór złośliwy występujący u kobiet w Polsce – stanowi aż 20 proc. wszystkich zachorowań na raka i jest drugą, po raku płuc, przyczyną zgonów Polek z powodu chorób nowotworowych. Powszechnie stosowanym badaniem przesiewowym jest mammografia, która ma jednak swoje ograniczenia, jak i skutki uboczne. W Polsce została zainicjowana nowa metoda ­– innowacyjna, nieinwazyjna i do powszechnego stosowania – mammodiagnostyka. Specjaliści kształceni w tej dziedzinie są w stanie wykryć nawet kilkumilimetrowe zmiany.

Teranostyka, czyli ścisłe połączenie diagnostyki i terapii w celu dobrania do potrzeb konkretnego pacjenta celowanego leczenia – bezpiecznego i skutecznego jednocześnie – to przyszłość medycyny,w tym medycyny nuklearnej. Medycyna personalizowana, teranostyka i medycyna precyzyjna to obecnie najczęściej powtarzane pojęcia charakteryzujące medycynę przyszłości. Filozofia teranostyczna będzie coraz bardziej powszechna, zwłaszcza w onkologii – prognozują eksperci Polskiego Towarzystwa Medycyny Nuklearnej.

Rak prostaty jest jednym z najczęstszych nowotworów u mężczyzn. Głównym czynnikiem wystąpienia choroby jest wiek oraz uwarunkowania genetyczne. Rak stercza dotyczy głównie mężczyzn, którzy ukończyli 60. rok życia. Jednakże panowie po 40. roku życia powinni się zainteresować profilaktyką zwłaszcza wtedy, gdy w rodzinie wystąpiły przypadki zachorowania. Większość przypadków raka prostaty stanowią gruczolaki rozwijające się najczęściej w strefie obwodowej gruczołu krokowego.

U pacjentów – nierzadko przypadkowo – wykrywane mogą być różne guzki. Szczególny lęk wzbudzają te guzki, które pojawiają się w obrębie płuc – w końcu może to być nawet nowotwór. W różnicowaniu zmian łagodnych od złośliwych wykorzystuje się zwykle metody inwazyjne, takie jak np. biopsja. Czasem jednak często orzec, czy rzeczywiście biopsja jest konieczna – ułatwić podejmowanie tej decyzji może w przyszłości badanie markerów we krwi, nad którym pracują uczeni z Medical University of South Carolina w Charleston.

Kolonoskopia to nieoceniona wręcz metoda diagnostyczna, aby jednak badanie to rzeczywiście wniosło coś do procesu diagnostycznego, jest jednak konieczne spełnienie pewnego warunku. Otóż przed kolonoskopią pacjent powinien się do niej odpowiednio przygotować – w tym celu konieczne jest przede wszystkim przestrzeganie ograniczeń dietetycznych już na kilka dni przed badaniem, a także rozpoczęcie – w dniu poprzedzającym kolonoskopię – stosowania środków oczyszczających jelito.

Bronchoskopia to badanie endoskopowe, dzięki któremu możliwa jest ocena elementów dróg oddechowych, takich jak krtań, tchawica czy duże oskrzela. Badanie to wykorzystywane jest głównie w diagnostyce nowotworów płuc, wyróżnia się jednak wiele innych wskazań do wykonania bronchoskopii. Jak jednak w ogóle przebiega bronchoskopia, jak się do niej przygotować i – co zapewne najbardziej interesuje pacjentów – czy po tym badaniu mogą wystąpić jakieś powikłania?

Niemal połowa pacjentek z operacyjnym rakiem sutka leczona chirurgicznie umiera, ponieważ w momencie operacji obecne są już przerzuty odległe. Oznacza to, że w chwili rozpoznania choroba była już uogólniona, a to z kolei w znaczący sposób pogarsza rokowanie. Dlatego też niezwykle istotna jest wczesna diagnostyka raka sutka. Z drugiej strony postęp medycyny pozwala na zaproponowanie odpowiedniej terapii niemal wszystkim pacjentkom ze zdiagnozowaną chorobą. Warto zatem zapoznać się z podstawowymi metodami leczenia, by lepiej zrozumieć, która opcja terapeutyczna jest najlepsza.

Komórki nowotworowe zazwyczaj są zdecydowanie inne od prawidłowych komórek organizmu. Różnice te mogą dotyczyć tempa ich podziałów, budowy, ale i produkcji różnego typu substancji. Drugie z wymienionych zjawisk stanowiło podstawę do prac londyńskich naukowców, którzy postanowili opracować nieinwazyjny test oddechowy, pozwalający na rozpoznawanie nowotworów przełyku i żołądka. Według uczonych analiza pięciu substancji znajdujących się w wydychanym przez pacjentów powietrzu mogłaby pozwalać na bezinwazyjne rozpoznawanie schorzeń nowotworowych.

Kontrolowanie stanu zdrowia, powinno wejść w nawyk każdemu człowiekowi. Profilaktyczne wizyty u lekarza pierwszego kontaktu, oraz wykonywanie badań krwi i moczu mogą w odpowiednim momencie wskazać, że z organizmem dzieje się coś złego. Pamiętajmy, że na podstawie nieprawidłowych, podstawowych parametrów badań krwi, lekarz pierwszego kontaktu może skierować nas do specjalisty, w tym do onkologa. Co ważne – szybko wykryty rak pozwala na podjęcie leczenia, które może nie tylko wydłużyć życie, ale również je uratować.

Biopsja wciąż pozostaje jednym z głównych sposobów na rozpoznanie raka. Zasadniczo zabieg ten polega na pobraniu niewielkiej części tkanki chorobowej do badania pod mikroskopem, czasami także przy pomocy rezonansu magnetycznego, ultradźwięków czy tomografu. 

Dzięki wynalazkowi izraelskich badaczy, możliwe staje się wykrywanie kierunku przerzutów zmian nowotworowych. Odkrycie to prawdopodobnie umożliwi uratowanie setek ludzkich istnień. 

Retrospektywne studia porównawcze wykazały, że czynniki takie jak status społeczny, ubezpieczeniowy, stan cywilny i rasa mogą mieć związek z zachorowalnością na raka trzustki.  

Badasz krew? Warto dodatkowo zbadać podstawowe markery nowotworowe, ważne przy diagnozowaniu pierwszych symptomów raka jajnika czy raka piersi. Dodatkowo, jeśli w Twojej najbliższej rodzinie stwierdzono któryś z wyżej wymienionych nowotworów, poproś lekarza o skierowanie na badanie markerów, o których mowa w naszym artykule.

Zachorowalność na raka skóry stanowi około 7,5% zachorowań u kobiet i 6,8% zachorowań wśród mężczyzn. Wzrost zachorowań na ten rodzaj nowotworu odnotowuje się po 20 roku życia. Skóra jest największym organem w organizmie człowieka, pełni liczne funkcje ochronne, produkuje również ważną dla zdrowia witaminę D. Około 80% nowotworów skóry lokalizuje są w obrębie głowy i szyi. Naskórek człowieka składa się z 5 wartsw, to właśnie z komórek budujących warstwę podstawną i kolczystą najczęściej powstają nowotwory. Niewielkie zmiany (narośla, otarcia) pojawiające się na skórze są najczęstszą oznaką raka skóry, dlatego należy każdego dnia dokładnie obserwować swoją skórę, a w szczególności wszystkie nowe zmiany.

Rak jajnika cały czas stanowi ogromny problem w ginekologii onkologicznej. Co ważne jego objawy mogą być bardzo niespecyficzne.

W przypadku chorób nowotworowych dieta może stanowić bezpośrednie zagrożenie lub wręcz przeciwnie może być doskonałym zabezpieczeniem oraz ochroną przed zachorowaniem. Należy jednak pamiętać o odpowiedniej jakości wybieranych produktów spożywczych oraz o odpowiedniej technice obróbki kulinarnej tych produktów. Przetworzone mięso, wykazuje się jako jedną z przyczyn rozwoju raka żołądka.