Porady specjalisty z kategorii: Nowotwory

Choroby nowotworowe nie są obecnie rzadkością i zapada na nie coraz więcej osób. Najważniejsze w postępowaniu z osobą zmagającą się z nowotworem jest oczywiście odpowiednie leczenie, niezwykle ważną rolę odgrywają jednak również i bliscy chorego. Kiedy należy zasugerować bliskiemu konieczność odwiedzenia lekarza i jak wspierać osobę, która choruje na nowotwór?

Tłuszczak (lipoma) to zmiana o charakterze nowotworowym, w większości przypadków łagodna której nie należy się obawiać. Jest to nowotwór tkanki łącznej. Może pojawić się u kobiet i mężczyzn w różnym wieku. Tłuszczaki rosną najczęściej bardzo wolno i najczęściej umiejscawiają się w tkankach podskórnych (uda, plecy, głowa, ręka). Niestety mogą one także uformować się w sercu, na zewnętrznej warstwie skóry czy w pobliżu innych narządów wewnętrznych (wątroba, płuco).

Nowotwór jelita grubego jest nowotworem występującym w obrębie: okrężnicy, zgięcia esiczo-odbytniczego oraz odbytnicy. W 90-95% przypadków zachorowanie na nowotwór złośliwy jelita grubego jest sporadyczne, w pozostałych 5-10% występuje podłoże dziedziczne. Obecnie w Polsce ten rodzaj raka jest drugim pod względem częstości występowania nowotworem złośliwym zarówno wśród kobiet jak i mężczyzn. Niestety przyczyny rozwoju raka jelita grubego nie są jeszcze do końca poznane. W chwili obecnej wyniki badań naukowych wskazują na pewne czynniki predysponujące rozwój nowotworu jelita grubego, wśród nich znajdują się między innymi: wiek powyżej 50 roku życia, polipy jelita grubego, odnotowana zachorowalność w rodzinie, zmiany genetyczne, wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub choroba Leśniowskiego-Crohna. Badania sugerują również, że dieta obfitująca w znaczne ilości tłuszczu (głównie zwierzęcego) oraz uboga w błonnik pokarmowy, wapń i kwas foliowy może w znacznym stopniu przyczyniać się do rozwoju raka jelita grubego.

Rak płuca (rak oskrzelopochodny), to nowotwór złośliwy wywodzący się z nabłonka dróg oddechowych. Stanowi zdecydowaną większość nowotworów płuca i jest najczęstszym nowotworem złośliwym w Polsce, zarówno pod względem liczby zachorowań, jak i liczby zgonów.

Gruczoł krokowy (stercz) - jedna z części męskiego układu płciowego, położony  w miednicy, poniżej pęcherza moczowego i przylega bezpośrednio do odbytnicy. Ten rodzaj nowotworu w chwili obecnej w Polsce jest drugim co do częstości występowania rakiem u mężczyzn, a ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem. Ten rodzaj nowotwór bardzo rzadko ujawnia się przed 50 rokiem życia, a ponad połowa chorych w momencie rozpoznania ma blisko 70 lat. Około 5-10% raków stercza wykrywanych jest w stadium zaawansowanym. Nieprawidłowa tkanka, która powstaje w gruczole krokowym może mieć zarówno łagodny (rzadko stanowią bezpośrednie zagrożenie dla życia, nie dają przerzutów do innych tkanek oraz nie zajmują tkanek, które znajdują się w pobliżu) jak i złośliwy charakter (stanowią zagrożenie dla życia, mogą powodować przerzutowanie, mają tendencję do tzw. wznowy miejscowej).

Nerki są parzystym organem zlokalizowanym na tylnej ścianie jamy brzusznej, zaotrzewnowo, po obu stronach kręgosłupa lędźwiowego. Mimo niewielkich rozmiarów odgrywają istotną rolę w organizmie, między innymi: utrzymują równowagę wodno-elektrolitową i kwasowo-zasadową, usuwają zbędne produkty przemiany materii oraz regulują gospodarkę wapniowo- fosforanową, humoralną i hormonalną. Nerki są bardzo czułym organem, a ich prawidłowa czynność zapewnia optymalne warunki do pracy wszystkich narządów oraz tkanek w organizmie. Najpowszechniejszym typem raka nerki jest rak nerkowokomórkowy (RNK) stanowi on ok. 2-3% nowotworów złośliwych w Polsce. Istnieje jednak kilka podtypów RNK: rak jasnokomórkowy (RNK) 66-75 % wszystkich przypadków, rak brodawkowaty nerki występuję w ok. 15%, rak chromofobny RNK stanowi ok. 5% przypadków NRK oraz onkocytoma nerki czyli łagodny guz nerki, który stanowi około 5% wszystkich przypadków guzów nerki. Wśród czynników ryzyka zachorowania na ten rodzaj nowotworu znajdują się między innymi: palenie tytoniu, otyłość, nadciśnienie tętnicze, płeć oraz długotrwałe stosowanie leków moczopędnych, zespół von Hippel-Lindau (VHL). 

Nowotwory złośliwe oka diagnozowane są bardzo rzadko. Niestety jeśli nie zostaną szybko rozpoznane mogą doprowadzić do utraty wzroku, całej gałki ocznej, powieki, tęczówki, siatkówki, nerwu wzrokowego, skóry wokół oczu, gruczołu łzowego a nawet do śmierci. Stanowią one zatem bezpośrednie zagrożenie dla życia pacjenta. W wielu przypadkach dają one przerzuty do innych narządów jak np. mózgu. Jednym z najczęściej diagnozowanych nowotworów złośliwych oka jest czerniak złośliwy. U wielu pacjentów nie daje on żadnych objawów a rozpoznawany jest podczas badania w gabinecie okulistycznym. Jest on szczególnie groźny. Jednym z jego objawów jest mały guzek koloru ciemnobrunatnego, który rośnie bardzo powoli a w konsekwencji tego prowadzi do zniekształcenia źrenicy. Czerniak złośliwy występuje najczęściej u osób dorosłych. U dzieci spotykany jest siatkówczak. Nazywany jest wewnątrzgałkowym nowotworem złośliwym a objawia się zezem oraz białymi zmianami w źrenicy.Jak rozpoznać pierwsze objawy nowotworu złośliwego oka? Kiedy należy zgłosić się do onkologa? W jaki sposób leczone są nowotwory złośliwe oka? Czy zawsze istnieje możliwość uratowania oka?

Ślinianki (glandula salivalis) to gruczoł położony w przedniej części układu pokarmowego. Odpowiada on za wytwarzanie ważnego enzymu trawiennego jakim jest ślina, służącego do wstępnej fazy trawienia. Wyróżniamy dwa rodzaje gruczołów ślinowych: małe (liczne w błonie śluzowej) oraz duże (przyuszne, podjęzykowe, podżuchwowe). Ślinianki także podlegają różnego rodzaju patologiom, wśród których najczęściej spotykanymi są: sialoza, nowotwory ślinianek oraz kamica. W przypadku pojawienia się w jamie ustnej jakichkolwiek niepokojących zmian, należy jak najszybciej zgłosić się do laryngologa bądź onkologa.

U 80% pacjentów z nieuleczalną chorobą nowotworową dochodzi do znacznej utraty masy ciała oraz zwiększającego się braku apetytu. Istnieje szereg przyczyn takiego stanu, jednak wśród najczęstszych znajdują się: biegunka, nudności, wymioty, zaparcia, aspekty psychologiczne, strach związany z chorobą, niepewność, ból oraz zwężenie przewodu pokarmowego i zaburzenia możliwości ruchowych, skutki operacji i naświetlań. Kacheksja to wieloczynnikowy zespół zaniku mięśni szkieletowych i tkanki tłuszczowej, powodujący postępującą utratę masy ciała, związany ze złym rokowaniem w chorobie nowotworowej.

Fitoestrogeny to związki roślinne, podzielone na kilka klas: izoflawony (genisteina, daidzeina), lignany (sekoizolarycyrezinol, larycyrezinol, pinorezinolm matairezinol), stilbeny (resweratrol) oraz kumestany (kumesterol). Cechą najbardziej charakterystyczną dla tej grupy związków, jest ich podobieństwo (pod względem struktury chemicznej) do receptorów estrogenowych.

Włókniak młodzieńczy to zmiana łagodna, która zbudowana jest z tkanki włóknistej i naczyń krwionośnych. Rozwija się najczęściej w części nosowej gardła. Charakterystyczne jest duże tempo wzrostu przez co zmiana może uciskać otaczające tkanki i doprowadzić do ich destrukcji. Przy dużych rozmiarach zmiana może wypełniać, poza pierwotną lokalizacją jamy nosowe i otaczające zatoki. Włókniak najczęściej występuje u chłopców w wieku ok 10-15 lat.

Wielu pacjentów zgłasza się do dermatologa, z różnego rodzaju zmianami na skórze. Mogą to być plamki (różnych kolorów), pieprzyki (płaskie bądź odstające) a także inne zmiany. W przypadku zauważenia na swojej skórze, jakiejkolwiek niepokojącej zmiany, która np. zmienia swoje zabarwienie, wielkość, z płaskiej staje się wypukła bądź dzieje się coś wokół miejsca tej zmiany (zaczerwienienie, krwawienie), należy jak najszybciej zgłosić się do specjalisty.

Jak w przypadku większości nowotworów głowy i szyi dochodzi do wzrostu miejscowego. Przewlekłe stany zapalne zatok obocznych nosa oraz polipy zatok to dwa, predysponujące do rozwoju raka czynniki ryzyka.

Nowotwory głowy i szyi to taka grupa chorób, która szerzy się głównie miejscowo. Regionalny wzrost zmniejsza ryzyko wystąpienia przerzutów do narządów odległych, a nawrót choroby zwykle następije w zakresie ogniska pierwotnego. Do takich raków zaliczamy raka wargi dolnej.

Histologicznie raka tarczycy można podzielić na raki zróżnicowane i niezróżnicowane. Do tej drugiej grupy zaliczyć można raka rdzeniastego i raka anaplastycznego. Ten pierwszy zwany jest w skrócie MTC (medullary thyroid carcinoma).

W klasyfikacji histologicznej raka tarczycy wyróżnić można: raka brodawkowatego, raka pęcherzykowego, raka niskozróżnicowanego, raka rdzeniastego, raka anaplastycznego i inne nabłonkowe guzy złośliwe. Jednym z najczęściej występujących jest rak brodawkowaty tarczycy.

Rak tarczycy występuje stosunkowo rzadko (zaledwie 1% wszystkich nowotworów złośliwych człowieka). Swego czasu sporo mówiło się w Polsce o niedoborach jodu. Rak pęcherzykowy tarczycy jest właśnie związany z tym pierwiastkiem.

Rak Pageta to szczególny typ raka piersi (czyli jednego z najczęstszych nowotworów złośliwych u kobiet). Mówi się że najwcześniejszym objawem raka piersi jest guzek, a w tym typie nowotworu istnieje wyjątek od tej reguły. Dlatego też rak Pageta wymaga oddzielnego omówienia i indywidualnego podejścia w razie jego wykrycia. 

Ca19-9 to jeden z markerów nowotworowych (patrz definicja wyżej), który ma zastosowanie w codziennej praktyce klinicznej. Oczywiście nie jest on doskonałym badaniem, ale odgrywa pomocniczą rolę. Ocena poziomu CA 19-9 jest stosunkowo prosta. Wymaga jedynie pobrania próbki krwi.

Rak jelita grubego to druga, po raku piersi najczęstsza choroba nowotworowa u kobiet i trzecia w mężczyzn według Krajowego Rejestru Nowotworów. W 2010 roku ponad 15 tys. osób zachorowało na raka jelita gruba. Stanowi on zatem duży społeczny problem. Jest to jedna z chorób nowotworowych, w przypadku której istnieje marker nowotworowy. Jest nim CEA.