Zaloguj
Reklama

Nowotwory - pozostałe

Przeglądaj w kategorii Nowotwory - pozostałe:
Reklama

Nowotwory (w języku łacińskim neoplasma, czyli nowa tkanka) to grupa chorób, gdzie dochodzi do nieprawidłowego tworzenia. Komórki, w których toczy się przemiana nowotworowa mnożą się w sposób niekontrolowany i nie różnicują w typowe komórki tkanki, z której się wywodzą. Podczas licznych, bardzo dynamicznych podziałów, mnogie komórki potomne nie dojrzewają, posiadają ponadto grono cech obcych prawidłowym, zróżnicowanym komórkom organizmu człowieka, zarówno pod względem budowy cytologicznej jak i zakresu pełnionych funkcji (tracą swoje podstawowe funkcje bądź zyskują nowe).

Do najczęstszych nowotworów, które cechują się złośliwością zalicza się: rak płuc, rak trzustki. Kolejnym nowotworem z trudnym przebiegiem jest glejak. 

Początkowym etapem rozwoju nowotworu z punktu widzenia cytopatologii jest powstanie w zdrowym narządzie tzw. zmiany przednowotworowej (z komórkami dysplatycznymi). Jest to patologia, w której stwierdza się cechy cytologiczne odróżniające ją od stanu prawidłowego oraz zaburzenia w architekturze tkanki wskazujące na wczesny krok w kierunku transformacji nowotworowej. W ocenie pod mikroskopem stwierdza się atypię- zaburzenia budowy komórek (polimorfizm, nieprawidłowości jąder) jak i ich dojrzewania i różnicowania (liczne mitozy) oraz struktury (utrata biegunowości komórek i warstwowości jąder). Do czasu, gdy zaburzone różnicowanie jest ograniczone do warstwy nabłonkowej (dysplazja dotyczy głównie nabłonka i tkanki łącznej) i nie ulega inwazji do głębszych tkanek nie może być jeszcze uznana za złośliwy nowotwór inwazyjny (np. rak przedinwazyjny piersi (in situ), śródnabłonkowa neoplazja szyjki macicy (łac. neoplasia intraepithelialis cervicalis, ang. cervical intraepithelial neoplasia).

Jeżeli nowotwór jest złośliwy wtedy nazywamy go rakiem. Niepoprawnym stwierdzeniem jest używanie wyrażenia rak złośliwy. Poprawne nazewnictwo to nowotwór złośliwy lub rak.

Wśród nowotworów wyróżnia się jeszcze raka krwi, jest to inaczej białaczka. Wśród nowotworów złośliwych wyróżnia się także rak nerki, rak wątroby czy rak woreczka żółciowego, rak tarczycy oraz rak narządów miękkich i kości, który jest diagnozowany stosunkowo rzadko. Nowotworem tkanki miękkiej są wszystkie guzy, które rozwijają się z mięśni szkieletowych  i gładkich, tkanki tłuszczowej, tkanki łącznej naczyń krwionośnych i chłonnych.

Stan przednowotworowy to sytuacja, choroba, związana ze zwiększonym statystycznie ryzykiem rozwoju nowotworu inwazyjnego. Chorzy obciążeni, u których postawiono dane rozpoznanie, powinni być objęci ścisłą opieką i pozostawać pod obserwacją, okresową kontrolą również z wykorzystaniem technik inwazyjnych, co umożliwia wczesne wykrycie zmian przednowotworowych i zapobieganie transformacji złośliwej gdy w pełni skuteczne leczenie jest możliwe. Przykładem jest wrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa) - choroba o nie do końca poznanej etiologii, w przebiegu której istnieje zwiększone ryzyko rozwoju raka jelita grubego. Kobiety powinny wykonywać regularnie kontrolne badania w celu szybszego wykrycia np. raka szyjki macicy, natomiast mężczyźni np. raka prostaty.

Objawy lub zespoły objawów towarzyszące chorobie nowotworowej powstające niezależnie od miejscowego wzrostu lub występowania przerzutów odległych nazywane są zespołami paraneoplastycznymi (inaczej zwane zespołami paranowotworowymi). Zespoły paraneoplastyczne często ustępują po skutecznym wyleczeniu nowotworu.