Rak jądra - profilaktyka

Obserwuje się stały wzrost zachorowalności na raka jądra (3 - 6% rocznie). W Polsce liczba nowych przypadków w ostatnich trzech dekadach zwiększyła się ponad dwukrotnie.

Ważne! Największa zachorowalność występuje w Danii, najmniej przypadków złośliwego nowotworu jądra odnotowano na Dalekim Wschodzie.

Coraz większa świadomość mężczyzn, jak i coraz lepsze sposoby leczenia powodują, że wyleczenie nasieniaka I stopnia uzyskuje się u blisko 99% pacjentów.

Charakterystyka przypadłości

Rak jądra należy do zarodkowych, może występować w każdym wieku, jednakże najczęściej dotyka on chłopców oraz młodych mężczyzn między 15 a 35 rokiem życia (przeważającą grupę stanowią nasieniaki i nienasieniaki).

Ważne! Największą grupę nowotworów jądra stanowią nasieniaki (4 dekada życia), następnie nienasieniaki (zwłaszcza 3 dekada życia).

Do głównych czynników ryzyka wystąpienia schorzenia należy:

• niezstąpienie jądra do moszny (pozostanie w jamie brzusznej)
• przypadki raka jądra u krewnych pierwszego stopnia (około 2% pacjentów)
• nawracające infekcje
• zabieg usunięcia przepukliny pachwinowej
• siedzący tryb życia

Jak dotąd nie wykryto genu, który byłby odpowiedzialny za powstawanie nowotworu. Stwierdzono jednak, że na schorzenie mają wpływ zmiany w DNA kilku genów, wiążące się z prawidłowym procesem cyklu komórkowego. Przeprowadzone badania wykazały, że mutacje w genach kodujących białka, które związane są ze szlakiem przekazywania sygnałów w komórce zależnych od cząsteczki, którą komórki wykorzystują do ułatwienia przekazywania sygnałów pomiędzy komórkami (cAMP) - mogą wpłynąć na powstanie nowotworu zarodkowego jąder (rodzaj nienasieniaka).

Jak była już mowa powyżej, rak jądra dzieli się głównie na nasieniaki oraz nienasieniaki.

• nasieniaki stanowią jednorodną grupę histologiczną (w 65 - 85% ograniczają się wyłącznie do narządu)
• nienasieniaki tworzą się z różnych elementów. Wyróżnia się cztery typy histologiczne (rak płodowy, potworniak, guz pęcherzyka żółtkowego, rak kosmówkowy).

fot. panthermedia

Objawy, diagnoza

Rozpoznanie schorzenia nie jest trudne - wielu pacjentów podaje, że w trakcie kąpieli wyczuło, że jedno z jąder jest guzowato powiększone bądź wyczuli w jądrze jakąś nieprawidłowość. Objawy w postaci powiększenia jądra, zmian w jego strukturze, jak i wymacanie nierówności w powierzchni, guzka bądź też „ciężkie” jądro - łatwo zauważy pacjent i lekarz.

Do innych symptomów chorobowych należy:

• ból moszny (20% chorych)
• bolesność okolicy lędźwiowej
• ginekomastia, czyli przerost sutka w wyniku rozrostu tkanki gruczołowej, włóknistej oraz tłuszczowej (około 7% chorych)

Niezmiernie istotna jest profilaktyka i samobadanie, najlepiej przeprowadzane co miesiąc - ma to duże znaczenie we wczesnym rozpoznaniu choroby. Samobadanie polega na zbadaniu jądra przez mosznę, najlepiej po kąpieli, gdy moszna jest rozluźniona, a jądra zwisają swobodnie. Najpierw jedno, następnie drugie jądro należy wziąć delikatnie pomiędzy palec wskazujący i kciuk, następnie dokładnie obmacać.

Ważne! Zdrowe jądro charakteryzuje się gładkością, ma jajowaty kształt, jest dosyć twarde oraz elastyczne. Każda zauważalna nieprawidłowość, a także wystąpienie bólu powinno zaniepokoić i skłonić do wizyty u specjalisty urologa.