Niedożywienie u chorych na nowotwory

Niedożywienie w chorobach nowotworowych

Wyniszczenie nowotworowe (cancer cachexia) powoduje, że w momencie przyjęcia do szpitala blisko połowa chorych na nowotwory układu pokarmowego wykazuje cechy niedożywienia, które ma negatywny wpływ na: czas przeżycia i jakość życia, wyniki leczenia przeciwnowotworowego oraz koszty leczenia.

Częstotliwość występowania niedożywienia w zależności od lokalizacji nowotworu w układzie pokarmowym przedstawia się następująco: przełyk 70-85%, żołądek 60-73%, trzustka 30-40%, jelito grube 10-15%.

Wśród podstawowych przyczyn niedożywienia w przebiegu choroby nowotworowej wymienia się:

• utratę apetytu (anoreksja), w związku z czym chory przyjmuje zmniejszoną ilość pokarmów w stosunku do realnego zapotrzebowania,
• zwiększone o blisko 20-30% zapotrzebowanie na energię spowodowane rozrostem oraz metabolizmem guza,
• zmiany odczuwania smaku, zapachu, nudności, wymioty, postępująca apatia i zmniejszona aktywność fizyczna,
• czynniki psychogenne np. lęk o swoje zdrowie i  rodzinę, depresja związana z niepewnym rokowaniem.

fot. panthermedia

Zbyt późno rozpoznane i nieleczone niedożywienie białkowo-kaloryczne przyczynia się do rozwoju wyniszczenia nowotworowego będącego złożonym zespołem metabolicznym, który charakteryzuje się:

• brakiem apetytu i zmęczeniem,
• utratą masy ciała powyżej 10%,
• obecnością zapalenia (wzrost CRP i IL-6 w badaniach laboratoryjnych),
• insulinoopornością,
• zwiększonym rozpadem białek mięśni,
• zmniejszonym stężeniem białek w osoczu 

Subiektywna Globalna Ocena Stanu Odżywienia

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 września 2011 roku Subiektywna Globalna Ocena Stanu Odżywienia (SGA) od 2012 jest wykonywana u każdego pacjenta przyjmowanego do szpitala w Polsce z wyjątkiem pacjentów oddziałów ratunkowych. Jej celem jest przede wszystkim określenia stopnia niedożywienia lub zagrożenia niedożywieniem w trakcie planowanej diagnostyki i leczenia, identyfikacja chorych zagrożonych powikłaniami wynikających bezpośrednio z niedożywienia oraz monitorowanie skuteczności leczenia żywieniowego.
Skala SGA pozwala zakwalifikować chorego do jednej z trzech grup:

• A- prawidłowo odżywiony,
• B- lekkie niedożywienie lub ryzyko niedożywienia,
• C- ciężkie niedożywienie.