Niedożywienie u chorych na nowotwory
Zarówno postępująca utrata apetytu oraz utrata masy ciała w wyniku rozwoju choroby nowotworowej stanowi zły czynnik rokowniczy i może przyczynić się do pogorszenia tolerancji leczenia.
Niedożywienie w chorobach nowotworowych
Wyniszczenie nowotworowe (cancer cachexia) powoduje, że w momencie przyjęcia do szpitala blisko połowa chorych na nowotwory układu pokarmowego wykazuje cechy niedożywienia, które ma negatywny wpływ na: czas przeżycia i jakość życia, wyniki leczenia przeciwnowotworowego oraz koszty leczenia.
Częstotliwość występowania niedożywienia w zależności od lokalizacji nowotworu w układzie pokarmowym przedstawia się następująco: przełyk 70-85%, żołądek 60-73%, trzustka 30-40%, jelito grube 10-15%.
Wśród podstawowych przyczyn niedożywienia w przebiegu choroby nowotworowej wymienia się:
- utratę apetytu (anoreksja), w związku z czym chory przyjmuje zmniejszoną ilość pokarmów w stosunku do realnego zapotrzebowania,
- zwiększone o blisko 20-30% zapotrzebowanie na energię spowodowane rozrostem oraz metabolizmem guza,
- zmiany odczuwania smaku, zapachu, nudności, wymioty, postępująca apatia i zmniejszona aktywność fizyczna,
- czynniki psychogenne np. lęk o swoje zdrowie i rodzinę, depresja związana z niepewnym rokowaniem.
fot. panthermedia
Zbyt późno rozpoznane i nieleczone niedożywienie białkowo-kaloryczne przyczynia się do rozwoju wyniszczenia nowotworowego będącego złożonym zespołem metabolicznym, który charakteryzuje się:
- brakiem apetytu i zmęczeniem,
- utratą masy ciała powyżej 10%,
- obecnością zapalenia (wzrost CRP i IL-6 w badaniach laboratoryjnych),
- insulinoopornością,
- zwiększonym rozpadem białek mięśni,
- zmniejszonym stężeniem białek w osoczu
Subiektywna Globalna Ocena Stanu Odżywienia
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 września 2011 roku Subiektywna Globalna Ocena Stanu Odżywienia (SGA) od 2012 jest wykonywana u każdego pacjenta przyjmowanego do szpitala w Polsce z wyjątkiem pacjentów oddziałów ratunkowych. Jej celem jest przede wszystkim określenia stopnia niedożywienia lub zagrożenia niedożywieniem w trakcie planowanej diagnostyki i leczenia, identyfikacja chorych zagrożonych powikłaniami wynikających bezpośrednio z niedożywienia oraz monitorowanie skuteczności leczenia żywieniowego.
Skala SGA pozwala zakwalifikować chorego do jednej z trzech grup:
- A- prawidłowo odżywiony,
- B- lekkie niedożywienie lub ryzyko niedożywienia,
- C- ciężkie niedożywienie.
Piśmiennictwo
Źródło tekstu:
- 1.B.Szczygieł.: Niedożywienie związane z chorobą, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013
2.B.Szczygieł.: Leczenie żywieniowe chorych na nowotwory, Journal of Oncology, 2007
