Choroby nowotworowe a zaburzenia psychiczne
Choroby nowotworowe stanowią poważny problem zdrowotny – wynika to zarówno z tego, jakie są rokowania w przypadku części z nich, jak i z tego, że zachorowanie na nie może skutkować naprawdę przeróżnymi następstwami. O jednym z nich współcześnie mawia się więcej, wciąż jednak najprawdopodobniej za mało – mowa o zaburzeniach psychicznych pojawiających się u osób ze schorzeniami nowotworowymi.
Diagnoza: „rak” przez naprawdę niewielu pacjentów przyjmowana jest bez większych emocji. Trudno się temu dziwić – w końcu rokowania w przypadku części chorób nowotworowych, nawet przy wdrożeniu leczenia, bywają naprawdę niepomyślne. Nagromadzenie emocji związanych z uzyskaniem diagnozy, zdobyciem informacji o przebiegu leczenia czy rokowań miewa różne następstwa – u jednych pacjentów emocje dość szybko przemijają i pojawia się u nich wola walki, u innych zaś pojawiać się mogą ostatecznie różnego rodzaju zaburzenia psychiczne.
Choroby nowotworowe a zaburzenia adaptacyjne
Zaburzenia adaptacyjne zasadniczo stanowią jedno z tych zaburzeń psychicznych, z którymi onkolodzy spotykają się najczęściej. Problem pojawia się w związku z zetknięciem się z jakimś konkretnym czynnikiem lub sytuacją – w omawianym przypadku jest nią zachorowanie na chorobę nowotworową. Zaburzenia adaptacyjne rozpoznawać można wtedy, gdy następstwa zetknięcia się z jakąś sytuacją u danej osoby są większe niż te, które mogą typowo pojawiać się po doświadczaniu jakiegoś stresora.
Objawy zaburzeń adaptacyjnych bywają naprawdę różne – najczęściej u pacjentów dochodzić może do:
- zaburzeń snu (zwykle w postaci bezsenności),
- wzmożonego napięcia mięśni,
- drażliwości,
- poczucia niepokoju,
- wahań nastroju,
- epizodów duszności.
Warto tutaj nadmienić, że czasami objawy zaburzeń adaptacyjnych u pacjentów z chorobami nowotworowymi współistnieją z objawami zaburzeń depresyjnych czy lękowych.
Choroby nowotworowe a zaburzenia depresyjne
Ogólnie zachorowanie na jakąś ciężką, przewlekłą chorobę stanowi jeden z czynników ryzyka zaburzeń depresyjnych – nie trzeba więc chyba szerzej tłumaczyć tego, dlaczego nowotwór może sprzyjać depresji. Zaburzenia nastroju to kolejne z częściej występujących u pacjentów onkologicznych zaburzeń psychicznych. Do możliwych objawów depresji zaliczyć można:
- obniżenie nastroju,
- poczucie beznadziejności,
- utratę apetytu,
- zaburzenia snu,
- utratę energii,
- utratę zainteresowania rzeczami, które wcześniej pacjenta cieszyły (co określa się jako anhedonię),
- poczucie winy.
fot. panthermedia
Depresja w przebiegu choroby nowotworowej stanowi poważny problem – wskutek zapadnięcia na nią chory może bowiem całkowicie bagatelizować zalecenia lekarskie, np. zaniedbywać przyjmowanie leków czy nie stawiać się na zaplanowane cykle chemioterapii. W przypadku nasilonych zaburzeń depresyjnych pacjenci mogą mieć również i myśli samobójcze, czego skutkiem może być popełnienie przez nich próby samobójczej. Zaobserwowanie potencjalnych przejawów depresji u bliskiego powinno skłaniać członków jego rodziny do poszukiwania specjalistycznej pomocy – najkorzystniejsze jest zapewnienie wtedy choremu opieki zarówno psychologicznej, jak i psychiatrycznej.
